Ondernemerschap betekent beslissingen nemen. Soms zijn het gemakkelijke besluiten, andere hebben enorm veel impact en dus ook meer voorbereidingstijd nodig. De stap van varkenshouder naar eigenaar van een kinderdagverblijf was er voor Martin Nikamp duidelijk één uit de laatste categorie. De mega-ommezwaai pakte echter geweldig uit. Anno 2025 is ’t Schoapie namelijk een bloeiende business die geliefd is bij kinderen, ouders, medewerkers en externe krachten.
Hoewel ‘boer Martin’ nog steeds het uithangbord is, staat er inmiddels een professionele organisatie die zowel voor als achter de schermen zorgt dat alles in goede banen wordt geleid. Als een soort van vliegende keep is echtgenote Silvia degene die aanstuurt, voor verbinding zorgt, verantwoordelijk is voor de administratie en veel overlegjes voor haar rekening neemt. We kunnen ze met een gerust hart omschrijven als de pioniers van de agrarische kinderopvang in Salland.
“Ik wil boer worden!”
Waar je mee omgaat, daar word je mee besmet. Een mooi spreekwoord dat vooral duidelijk maakt dat jouw omgeving van grote invloed is bij het maken van bepaalde keuzes in opleiding, werk en hobby’s. De jonge Martin Nikamp had slechts één doel voor ogen: boer worden. Net als zijn vader. Niets kon hem er van weerhouden, dus het was volstrekt logisch dat hij naar de landbouwschool ging. “Ik was amper 12 jaar toen ik al duizend gulden had verdiend met het fokken van konijnen. Echt, het zat er al vroeg in”, zegt hij anno 2025.
Een eenzaam beroep…
In 1990 ging hij samen met z’n vader in de maatschap om tien jaar later alleen verder te gaan. In 2007 kwam een kantelpunt in zijn leven en dat van zijn echtgenote. “Ik heb hem de vraag gesteld of hij nog wel plezier had in de dingen die hij elke dag doet”, begint Silvia. “In die periode had ik het gevoel dat ik twee mannen had. Eén die in contact met mijn pedicureklanten fanatiek en enthousiast over zijn werk praatte. En één die ’s morgens wat langer thuis bleef zitten om maar niet aan het werk te hoeven gaan.”
Martin liep niet tegen de muren op, maar ging soms wel met lood in de schoenen aan de slag. “Ik had er minder plezier in. Dat heeft Silvia goed gezien. Ik merkte ook dat de varkenshouderij best een eenzaam beroep is. Je bent de hele dag alleen.”
Terug naar de passie
De onvermijdelijke vraag die naar boven komt, is: ‘wat dan?’ Martin had geen flauw idee. Alleen dat hij wel op de locatie wilde blijven en het liefst ook met dieren bleef werken. “Ik kwam toen in contact met ‘Wijken en Winnen’, een initiatief dat in 2001 is ontstaan om boeren, die te maken hadden gekregen met o.a. varkenspest, te helpen om wellicht een andere keuze te maken. Uit die gesprekken kwam duidelijk naar voren dat ik een passie heb voor mens en dier.” En hoe stond Silvia er in? “Weet je, het gaat niet om mij. Het was van belang dat Martin iets vindt waar hij passie bij voelt. Dat betekent dus niet dat het meteen iets moet zijn voor ons beiden.”
Het ei van Columbus: de kinderopvang!
Ok, de richting was enigszins duidelijk, maar dan begint het selecteren. “Als je dan toch voor een nieuwe afweging staat, is het fijn om niet meer op tijden te werken wanneer een ander vrij is. Zo kwamen we op het spoor van de kinderopvang. Daar maak je ook wel lange dagen, maar het is overzichtelijk. We zijn bij een paar bedrijven gaan kijken en het leek ons wel wat.”
De ontdekkingstocht van boer Martin
Kinderopvang. Een hele nieuwe wereld die ‘boer Martin’, zoals hij bij de kinderen bekend staat, in eerste instantie vooral alleen ging ontdekken. Silvia: ”Ik heb aangegeven dat ik best wilde bijspringen, maar dat ik geen ambities had om voor de groep te staan. Ook al heb ik jaren gewerkt in de kinderopvang… We vonden het ook belangrijk dat Martin zelf ervaart wat het is om een kinderdagverblijf te beginnen en de opleiding (SPW3 – gespecialiseerd pedagogisch medewerker) te doen.”
De spannendste periode
Het oorspronkelijke plan was dat Martin een paar dagen in de week op de groep zou staan en de rest van de week zou doorbrengen op kantoor om alles van daaruit aan te sturen. Dat bleek al snel onhaalbaar. “Ik kwam er helemaal niet mee over waardoor ik meer op kantoor was dan op de groep. Dat maakte me niet gelukkig. De oplossing? Kantoortaken verdelen en de komst van een office medewerker. Dan kan ik zelf de dingen doen waar ik gelukkig van word. Kinderen begeleiden bij de dieren, daar ligt mijn kracht. Om direct een goede start te maken, hebben we twee ervaren pedagogisch professionals aangetrokken. Dat was voor ons wel de spannendste periode. Er waren slechts enkele kinderen, maar je moet elke maand wel de salarissen betalen.”
Groot(s) denken, klein beginnen
We kunnen gerust stellen dat Silvia en Martin Nikamp groot(s) durven te denken. Anders krijg je het niet voor elkaar om een agrarisch bedrijf te transformeren in een kinderdagverblijf. Toch vonden ze het belangrijk om bij de start niet meteen een te grote broek aan te trekken. “De gemeente dacht goed met ons mee en gaf toestemming voor de verbouwing van de schuur t.b.v. de kinderopvang. Om toch direct kinderen te kunnen plaatsen, wilden we een tijdelijke unit plaatsen, maar deze mocht niet op het buitenterrein. Vervolgens is de unit in de veldschuur terecht gekomen en zijn we daar van start gegaan. De eerste medewerkers Irma en Joyce zeiden toen nog: ‘Moet dit goed komen?’ Maar na een jaar zaten we vol.”
“Nog nooit zoveel mensen op het erf”
Dat was ook het moment om het nieuwe gebouw in gebruik te nemen. In juni 2010 was de open dag en dat gaf ’t Schoapie een enorme boost. “We hebben nog nooit zoveel mensen op het erf gehad. Wat een beetje publiciteit al niet kan doen”, geven Martin en Silvia aan. Het zorgde ervoor dat beide groepen (2 x 12 kinderen) in no-time waren gevuld. De ruimte bood eigenlijk perspectief op meer dan 12 of 16 kinderen op een groep. In dit geval zijn we gestart met een peuterochtend (peuterspeelzaal) in de BSO-ruimte.. Eigenlijk is onze groei dus heel natuurlijk verlopen.”
De stap naar specialistische kindzorg
Met meer plaatsen in de opvang is het niet gek dat je te maken krijgt met kinderen die in de groep niet goed kunnen meekomen en dus extra zorg nodig hebben. Voorheen gingen ze dan naar organisaties als Trias en PeuterPlus. Dat stuitte Silvia enigszins tegen de borst. “Het zou zo mooi zijn als we deze kinderen ook bij ’t Schoapie kunnen houden. Zij hebben deze omgeving juist zo nodig om zich verder te kunnen ontwikkelen.” Die gedachte vormde de opmaat voor de nieuwe tak binnen ’t Schoapie: de specialistische kindzorg. Na overleg met medewerkers, kinderergotherapeut en kinderfysiotherapeut is daarvoor een ruimte vrijgemaakt en ingericht.
De zoektocht naar erkenning
De extra tak binnen ’t Schoapie is een mooie stap, maar tegelijk ook nog wel een gevecht. Vooral om de erkenning te krijgen. Waar andere, grotere organisaties gemakkelijk indicaties en dus gelden ontvangen, moeten ze in Mariënheem nog wel wat strijd leveren. “Het is nog steeds zoeken naar de manier waarop we de beste indicaties voor de voor- en vroegschoolse indicatie kunnen krijgen. Sommige toegangsmedewerkers van gemeentes hebben zelfs geen idee wat ons zorgaanbod in de praktijk precies inhoudt en hebben de neiging om ouders en kind te verwijzen naar andere organisaties, terwijl zij juist de keuze hebben gemaakt voor ‘t Schoapie”, verzucht Silvia.
Een tienergroep erbij
Erkenning of niet, ’t Schoapie bleef groeien, maar wel op een organische manier. “Kinderen van 7 jaar wilden hier graag blijven, dus hebben we de leeftijd voor de specialistische kindzorg verlengd tot 13 jaar. Maar ja, dan zijn ze 13 en kunnen ze niet alleen thuis zijn. De ouders zitten met de handen in het haar. Dus, hebben we er maar een tienergroep bij gecreëerd.”
Maatschappelijke bestemming
Na de zoveelste verbouwing paste de bestemming (agrarisch met nevenactiviteit kinderopvang) niet meer in plaatje. In overleg met de gemeente is het gewijzigd in: maatschappelijke bestemming met dierenactiviteiten. “Dat is dan ook zo’n moment om na te denken over de nabije toekomst. Willen we nog een gebouw voor de kinderopvang of laten we het zo”, vertellen Martin en Silvia die toen besloten om de schuur bij de weg vrij te maken voor dagbesteding en hiervoor een samenwerking aan te gaan met ABC De Cirkel. “Wie weet komt er nog een mooie verbinding met jongelui die hier ooit te gast zijn geweest in de kinderopvang”, dromen ze hardop.
De noodzakelijke reorganisatie
Groei is goed, maar het leidt vaak tot groeistuipen die uit de hand kunnen lopen als je het niet tijdig aandacht geeft. Bij ’t Schoapie was een reorganisatie noodzakelijk om het takenpakket van Silvia over meerdere mensen te verdelen. Helder en van Pas, een bureau voor o.a. advies en opleiding in de kinderopvang, kwam met het voorstel voor een andere verhouding. Silvia voor de helikopterview en drie personen voor personeels- en kindplanning. Dat is intern opgelost met medewerkers die zelf hun interesse kenbaar hebben gemaakt.
Alles op de kop…
Het bureau uit Friesland kwam vervolgens met de vraag om een lijst aan te leveren van het aantal kinderen, de ruimtes en de grootte van de oppervlaktes. Dat leidde tot een openbaring. “Ik heb zelf al wel eens gedacht dat we niet zo vol zitten als we soms denken. En wat bleek: nog niet voor de helft! Vervolgens kregen we de vraag of we bereid waren om de boel op de kop te gooien. Ja hoor, dat zijn we wel enigszins gewend. Met een gedeelte van ons team zijn we toen gaan kijken naar een andere samenstelling en het verplaatsen van groepen. Dit hebben we vervolgens besproken met alle medewerkers en de oudercommissie en op één zaterdag in april 2024 hebben we toen letterlijk alles omgegooid. Dit heeft gezorgd voor meer rust op de groepen, meer duidelijkheid voor ouders en voor onszelf meer inzicht in de planning.”
